Misstanden nopen tot meer zelfreflectie
Je bent 17, net van school en vol goede moed begonnen aan je vervolgopleiding. Het opdoen van praktijkervaring is onmisbaar natuurlijk. Als kersverse stagiair verschijn je op je stageplek om onder begeleiding je praktijkopdrachten uit te voeren en zo de fijne kneepjes van het vak te leren. Maar al snel merk je dat je behoorlijk veel verantwoordelijkheid op je bord krijgt.
Je draait overuren en je wordt zonder toezicht als volwaardig beveiliger ingezet. Volgens jouw leidinggevende is dat geen probleem, want je bent een slimme jongen en leert snel. Je collega’s kun je altijd vertellen dat je 18 bent en dat je je diploma al op zak hebt. Een stukje rijden zonder rijbewijs is ook geen punt. Je vindt het lastig om nee te zeggen, want je wilt nou eenmaal slagen voor je opleiding.
Dit soort verhalen is maar al te herkenbaar binnen de particuliere beveiligingsbranche. Het verontrustende daarbij is dat deze en andere misstanden nauwelijks worden aangekaart, waardoor ze ook niet aangepakt worden.
Dat is waarom ik aan de bel trek en pleit voor bewustwording. Het wordt hoog tijd dat beveiligingsorganisaties zich recht in de spiegel aankijken en hun verantwoordelijkheid nemen, voordat er incidenten plaatsvinden die juridisch niet te verdedigen zijn.
Bovendien vind ik het moreel des te kwalijker dat onveilige situaties in de hand worden gewerkt door bedrijven die veiligheid juist als hun product aan de man brengen. Prijsdruk, kostenbesparing, onderbezetting, het mogen geen excuses zijn voor het nemen van onaanvaardbare risico’s.
Onbevoegde beveiligers
Door onderbezetting of, nog erger, om aan zo goedkoop mogelijke krachten te komen, komt het voor dat er onbevoegden worden ingezet. Ik druk beveiligingsbedrijven op het hart om zich op dit punt goed achter de oren te krabben, want hiermee breng je je klanten en je personeel nodeloos in gevaar. Soms wordt er zelfs personeel ingezet zonder enige ervaring, scholing of zicht op een beveiligingsopleiding, dat moet doorgaan als volwaardig beveiliger.
Met name in de zorgbeveiliging is het inzetten van onbevoegden een groot probleem. Er is steeds meer vraag naar deze beveiligingsspecialisatie die nog relatief jong en dus volop in ontwikkeling is. De vraag is groter dan het aanbod en beveiligingsbedrijven slaan daar graag een slaatje uit. Het gevolg is dat ongekwalificeerd personeel ondersteuning moet bieden wanneer het zorgpersoneel de handen vol heeft. Mijns inziens is dat spelen met levens.
Schending arbeidstijdenwet
Lange werkdagen en het draaien van dubbele diensten zijn in de beveiligingsbranche meer regel dan uitzondering geworden. En dat is extra zorgelijk als het daarbij met wet- en regelgeving niet zo nauw genomen wordt.
Zo worden er door beveiligingsbedrijven doelbewust zzp’ers ingezet om hen met regelmaat 16-uursdiensten te laten werken. Wettelijk is dat niet toegestaan, maar de verantwoordelijkheid kan in dezen gemakkelijk op de zzp’er worden afgeschoven.
Ook bij personeel in loondienst komt het regelmatig voor dat er een loopje met de arbeidstijdenwet genomen wordt. Denk hierbij aan het vaker dan toegestaan draaien van dubbele diensten met kortewissels. Een beveiliger eindigt een dienst dan bijvoorbeeld om 23:00 uur en begint de volgende dienst alweer om 07:00 uur.
Personeelsgebrek kan een oorzaak zijn van dit soort misstanden, al komt het er vaak op neer dat beveiligingsbedrijven simpelweg zo goedkoop mogelijk uit willen zijn. Het zorgwekkende van deze misstanden is niet alleen dat ze onwettig zijn, maar ook dat er roofbouw gepleegd wordt op het personeel en andermaal de veiligheid in het gedrang komt.
Zolang de arbeidstijdenwet geschonden wordt, kun je in mijn optiek onmogelijk de kwaliteit leveren waar de klant recht op heeft, maar des te kwalijker vind ik het dat er gespeeld wordt met het welzijn en de gezondheid van personeel. Een minimale rusttijd voor medewerkers is er namelijk niet voor niets. Er zal nog veel moeten gebeuren om deze branche-brede cultuur te doorbreken waarin het vanzelfsprekend is geworden met werktijden onverantwoorde risico’s te nemen.
Misbruik cao
Hier is kostenbesparing de belangrijkste impuls. Het is mij meer dan eens opgevallen dat beveiligingsbedrijven ten onrechte de cao voor evenementenbeveiligers hanteren in plaats van die voor particuliere beveiliging. Zo hoeven zij minder toeslagen te betalen en liggen de lonen lager.
Ook hier neemt men dus een loopje met de wet met alle gevolgen van dien: onverantwoorde concessies aan de veiligheid en onvrede onder het personeel dat zich door de werkgever te kort voelt gedaan. Daarmee behoort misbruik van het cao naar mijn mening tot een van de factoren die ertoe leiden dat er onveilige en onverantwoorde werkomstandigheden ontstaan.
Hoe nu verder?
Het doel van dit betoog is het wakker schudden van de particuliere beveiligingsbranche. Het gaat mij hier niet om het stellen van de schuldvraag, maar om het creëren van bewustwording. Ook wil ik benadrukken dat er tal van beveiligingsbedrijven zijn die wel transparant zijn en zich netjes aan wet en regelgeving houden. Met andere woorden, wie de schoen past, trekke hem aan.
Ik geloof dat beveiligingsorganisaties zelf in staat zijn zich te beteren, maar ik waarschuw wel dat het vijf voor twaalf is. Als misstanden niet worden aangepakt, is escalatie het logische gevolg. Dat zou een buitengewoon trieste uitkomst zijn waarmee de kans is verkeken om als beveiligingsbedrijf zelf aan de bal te blijven.
Wegkijken kan niet meer. Naar mijn mening kunnen beveiligingsorganisaties het over de hele linie zoveel beter doen door maatschappelijk verantwoord te ondernemen en een eigen missie en visie te ontwikkelen. Ook stel ik voor om de handen ineen te slaan en samen naar oplossingen te zoeken. Ik wil daarvoor alvast een paar ideeën opperen.
Zo ben ik voor het invoeren van een betaalbaar, personeelsgericht keurmerk dat ervoor instaat dat aan wet- en regelgeving voldaan is. Daarmee kunnen we voor de klant de kwaliteit waarborgen en voor onze werknemers een eerlijk loon en gezonde werkomstandigheden. Ook zouden we binnen de branche een periodieke vakbekwaamheidstraining kunnen opzetten. Met zo’n training houden we elkaar scherp als het gaat om wet- en regelgeving en de kwaliteit van onze dienstverlening.
Ik wil graag afsluiten met de boodschap dat het eerst en vooral van belang is dat we met elkaar de dialoog aangaan. Reacties op dit blog zijn daarom meer dan welkom. Ik ben ervan overtuigd dat het uitwisselen van ervaringen en ideeën in ieders voordeel werkt. Ik heb er vertrouwen in dat we er samen uit kunnen komen en zie de toekomst positief tegemoet.
2 reacties
Zolang de grote speler in beveiligingsland samen met de overheid corruptie delegeert naar bijvoorbeeld one alert SNN Security, zolang blijft Nederland een suikerbieten republiekje
Ik herken zeker een aantal punten uit je verhaal. De arbeidstijdenwet wordt veel te makkelijk aan de kant gezet en dubbele diensten zijn voor inhuurpartijen heel normaal. Ik als nog surveillant zie een inhuurbedrijf dat 16 uur per dag een dienst aan het opvullen is in sommige gevallen. Naast gezondheidsrisico’s zie ik ook de andere risico’s. Die gaan over bijvoorbeeld gegevens van klanten die vertrouwelijk zijn, maar als die in verkeerde handen terecht komen tot grote problemen kunnen leiden. Het is een probleem dat de klant maar ook het bedrijf raakt als er door de hoge doorstroom van personeel er een bepaalde ondermijning plaatsvindt van zowel het sociale als ook de veiligheid van locaties door bijvoorbeeld als opdrachtgever nooit toegangscodes te wijzigen met als gevolg dat er bij een inbraak een discussie gaat ontstaan over een claim als blijkt dat bijvoorbeeld een ex werknemer codes en gegevens aan criminelen verkoopt. Ik zie dat laatste op je overigens goede artikel als een zorgwekkend punt.